یوگا و سلامت

اتفاق خجسته و میمونی که برای یوگا افتاده این است که به محض شنیدن و خواندن کلمه یوگا بلافاصله ، سلامت نیز به ذهن خطور می کند. افراد مختلف این مهم را از طریق تجربه های شخصی و یا از مشاهده ی سلامت در کسانی که یوگا تمرین می کنند، دریافته اند.

کلمه ی سلامت نیز مانند واژه های دیگر به صورت گسترده در گفتگوهای روزمره‌ی ما و در نوشته‌ها و مقاله ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوشته تلاش خواهم کرد به طور مختصر سلامت را در هفت حوزه بررسی کرده و دیدگاه یوگا را در این حوزه ها مطرح نمایم.

طبیعی است که در این مقاله امکان اینکه به تکنیک های مربوطه پرداخته شده و جزییات شرح داده شود وجود ندارد. قصد نگارنده از طرح این موضوع تنها اشاره ای کوتاه به ارتباط یوگا و دست یافتن به سلامت می باشد.

حوزه اول : سلامت فیزیکی یا سلامت جسمی

سلامت جسمی را به معنای توانا بودن جسم برای فعالیت روزانه و حفظ انرژی برای تداوم فعالیت ها و دوری از بیماری‌ها و تناسب کلی اندام تعریف میکنند. سـلامت از دیدگاه یوگا بـه معنای ایجـاد تعـادل بیـن عناصـر بـدن و تمامی سیسـتم های آناتومیــک و فیزیولوژیکــی آن اســت کــه موجــب می شــود بــدن انســان دربهتریـن شـرایط بـه عملکـرد خـود ادامـه دهـد.

تمامـی ایـن سیسـتم های پیچیــده و همچنیــن جنبه هــای روحــی، اخلاقــی و عاطفــی و روانی باید بـدون وقفـه کار کننـد. امـا در زندگـی عـادی ایـن طـور نیسـت. هـدف یـوگا تـلاش در راه رسـیدن به سـلامت جسـمانی و معنوی اسـت.

همان گونه که استاد بزرگ یوگا اقای آینگار تشریح کرده اند :

تمرینات یوگا از طریق بدن فیزیکی آغاز می شود. یوگا، ذهن را تعادل می بخشد و به تجربه کننده اش می آموزد که چگونه ناهماهنگی بین دنیای درون و بیرون خود را برطرف سازد. یوگا حافظ سلامتیِ دو دروازه اصلی بدن تنفس و سیستم گردش خون بوده و سلامتی را در هر یک از سلول های بدن پخش می کند.

سلامتی محصولی نیست که در یک داروخانه خریداری شود. بلکه آن را از طریق دم و بازدم منظم بدست می آوریم.سلامتی پویاست و مانند زغال چوب باید دائماً سمومی که در بدن ما تولید می شود را بسوزاند. این نیروی تزکیه کننده که می تواند توسط قدرت های درونی ما از جمله ایمان، اراده ، توجه و پشتکار تولید شود، انرژی مورد نیاز تریلیون ها سلولی‌ که حامی سلامتی بدن ما می باشند را تولید می کند. سرمایه ای که ما با آن به دنیا آمده ایم یعنی ” جسم ” برای بیشتر ما غیرقابل استفاده باقی می‌ماند.

با انقباض عضلات و انجام حرکات کششی، پیچشی، قدرتی، معکوس و… اعضای فیزیولوژیکی بدن از جمله ریه، کبد ، طحال ، لوزالمعده ، روده و … را فعال می کنیم . یوگا در بخش آناتومی آساناها و پرانایاما روی هر دو بخش بدن فیزیولوژی و بدن آناتومی کار می کند ، به‌طوری که به صورت خودکار جریان گردش خون را تنظیم کرده ، سلول ها و اعصاب بدن را همراه با سیستم های تنفسی‌، گوارشی ، پوست ،‌دستگاه تناسلی و همه ارگان های داخلی در وضع سلامتی مناسبی قرار می‌دهد و باعث ایجاد یک هارمونی بین این اجزاء می گردد.

پیشنهاد یوگا برای دست یافتن به این مهم عبارتند از:

تمرین منطم و پیگیر آساناهای یوگا

آساناهای یوگا متمرکز روی ایجاد تعادل در سیستم جسمی-حیاتی ما بوده ومایه ایجاد تعادل در طبایع ، تقویت متابولیسم ، دفع سموم شده و از طرف دیگر عضلات و مفاصل را تقویت و ساختار استخوان بندی بدن را اصلاح می کند. آن ها همچنین مایه ی تقویت و اصلاح عملکرد ارگان های داخلی بدن می شوند.

تغذیه سالم و دوری کردن از پرخوری و غذاهای چرب
خواب کافی
تفریح سالم
دوری کردن از دخانیات ، الکل و مواد مخدر
تمرین منظم ریلکسیشن و وانهادگی و تکنیک های مرتبط با آن مانند مراقبه و تمرینات تنفسی
تمرینات تنفسی ابزارهایی آشنا برای عموم و حامیان سلامت است. این تمرینات به طور روز افزون در پزشکی مکمل و جایگزین به کار گرفته می‌شوند تا سطح سلامتی و بهبودی را ارتقا بخشند. پس از ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی، تمرینات تنفسی از پرکاربردترین روش‌های درمانی به شمار می‌روند.
و رعایت تجویزهای پزشکی برای پیشگیری از بیماری ها

حمید رضا مختارزاده

… قسمت دوم این مقاله را در این لینک مطالعه نمایید.