سندرم تونل کارپ (CTS) بیماری‌ای است که زمانی رخ می‌دهد که عصب مدیان که از بازو تا کف دست می‌رود، در مچ دست تحت فشار قرار گیرد. این عصب کنترل برخی حرکات انگشت شست را برعهده دارد و حس کف دست و انگشتان (به جز انگشت کوچک) را منتقل می‌کند.
تونل کارپ مسیر باریک و سختی از بافت و استخوان در پایه دست است. هر گونه تورم یا التهاب در این ناحیه می‌تواند عصب مدیان را فشرده کند و باعث درد، بی‌حسی یا ضعف در دست شود. این بیماری در افراد ۴۵ تا ۶۴ سال شایع‌تر است و بین ۳ تا ۶ درصد بزرگسالان آمریکا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
● علائم سندرم تونل کارپ:
علائم به‌تدریج ظاهر می‌شوند و شامل:
ضعف در دست، به‌ویژه هنگام گرفتن اشیاء؛
بی‌حسی یا گزگز در انگشت شست، اشاره و میانی؛
درد از مچ دست به بازو یا شانه؛
شدت علائم در شب که ممکن است خواب فرد را مختل کند.
● عوامل خطرساز:
آرتروز مچ دست؛
درمان‌های خاص سرطان پستان؛
استفاده مکرر از ابزارهای پرلرزش؛
تغییرات هورمونی مثل بارداری؛
فعالیت‌های مکرر با دست یا مچ؛
چاقی؛
شکستگی یا آسیب مچ دست؛
دیابت؛
کم‌کاری تیروئید.
● تشخیص:
تشخیص بر اساس معاینه فیزیکی و علائم فرد انجام می‌شود. پزشک ممکن است آزمایش‌هایی انجام دهد که در آن دست و مچ در وضعیت‌های خاص قرار می‌گیرند تا درد یا بی‌حسی بررسی شود.
● درمان:
گزینه‌ها شامل:
استفاده از آتل یا بریس مچ دست به‌ویژه در طول شب؛
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی؛
کمپرس یخ برای کاهش علائم؛
استراحت دادن به مچ و دست و اجتناب از فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند.
Writer’s Cramp گرفتگی دست هنگام نوشتن :
Writer’s Cramp
نوعی دیستونی موضعی است که باعث انقباض یا حرکت غیرعادی انگشتان، مچ یا ساعد هنگام نوشتن می‌شود. این اختلال معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ سال شروع می‌شود و در زنان و مردان به یک اندازه رخ می‌دهد.
●علائم:
افتادن ناگهانی قلم یا مداد؛
بالا آمدن آرنج در حین نوشتن؛
خم شدن مچ دست به‌طور غیرطبیعی؛
فشار بیش از حد روی قلم یا مداد.
● دلایل:
تکنیک نوشتن نادرست؛
وضعیت بدنی نامناسب هنگام نوشتن؛
فعالیت تکراری بیش از حد؛
مشکلات در بخش‌های مغز مانند قشر حرکتی یا عقده‌های قاعده‌ای؛
گاهی پس از سکته یا مشکلات عروقی.
● مدیریت و درمان:
تحریک عمقی مغز یا جراحی‌های مخصوص مانند تالاموتومی؛
کاهش زمان نوشتن؛
داروها مانند L-dopa یا داروهای ضدکولینرژیک؛
استفاده از قلم‌های پهن یا ابزار اصلاح‌شده؛
تزریق بوتاکس برای کاهش انقباض؛
آموزش مجدد حس حرکتی و تکنیک‌های حافظه؛
تحریک الکتریکی پوست (TENS).
یوگا و سندرم تونل کارپ: راهی طبیعی برای کاهش علائم
سندرم تونل کارپ (CTS) وضعیتی است که در آن عصب مدیان مچ دست تحت فشار قرار می‌گیرد و باعث درد، بی‌حسی، ضعف و گزگز در دست و انگشتان می‌شود. این بیماری معمولاً در افراد میان‌سال و کسانی که فعالیت‌های تکراری با دست انجام می‌دهند شایع است.
یوگا به‌عنوان یک روش مکمل درمانی می‌تواند به کاهش علائم، بهبود انعطاف‌پذیری مچ دست، افزایش جریان خون و کاهش تنش عضلانی کمک کند. تمرینات یوگا تمرکز زیادی روی کشش، تقویت و آرامش ذهنی دارند که همه این‌ها می‌توانند فشار روی عصب مدیان را کاهش دهند.
● یوگا و سندرم تونل کارپ
۱- کاهش فشار روی عصب مدیان: حرکات کششی ملایم دست و مچ باعث کاهش فشار و التهاب می‌شوند.
۲- تقویت عضلات ساعد و بازو: برخی حرکات یوگا، عضلات نگهدارنده مچ را تقویت می‌کنند و از فشار مستقیم روی عصب می‌کاهند.
۳- بهبود جریان خون و کاهش التهاب: حرکاتی که دست‌ها را بالاتر از قلب نگه می‌دارند، به کاهش تورم و التهاب کمک می‌کنند.
۴- کاهش استرس و تنش: تمرینات تنفسی و مدیتیشن یوگا باعث آرامش عضلات و کاهش شدت علائم می‌شوند.
● حرکات مفید یوگا برای سندرم تونل کارپ
در ادامه نام حرکات کلیدی یوگا به همراه نام سانسکریت آن‌ها آورده شده است:
حرکت یوگا به زبان انگلیسی نام سانسکریت توضیح کوتاه
Prayer Pose Stretch Anjali Mudra
کشش مچ دست در حالت نیایش یا سلام
Wrist Flexor Stretch
کشش خم‌کننده‌های مچ دست
Wrist Extensor Stretch
کشش بازکننده‌های مچ دست
Tabletop Wrist Stretch Bharmanasana کشش مچ دست در حالت چهار دست و پا
Eagle Arms Pose Garudasana Arms چرخش و کشش بازوها و مچ
Garland Pose Malasana
دست‌ها در حالت ناماسکار
Reverse Prayer Pose Pashchima Namaskarasana
حالت نیایش به پشت
Seated Wrist Stretch
کشش مچ دست در حالت نشسته
Hand and Finger Stretching Exercises بازکردن و کشش انگشتان
● نکته:
برخی حرکات مدرن برای CTS نام سانسکریت خاصی ندارند و به نام حرکات توصیفی شناخته می‌شوند.
این حرکات باید آرام و کنترل‌شده انجام شوند و از هرگونه فشار یا درد شدید پرهیز شود. انجام روزانه ۵ تا ۱۰ دقیقه از این تمرینات می‌تواند به کاهش علائم و بهبود عملکرد دست کمک کند.
