افزایش ساتوا گونا

یوگا و آیورودا ذهن را بر اساس سه گونا توضیح می‌دهند. گونا واژه‌ای به زبانِ سانسکریت است که «کیفیت، خاصیت، صفت و رغبت» برگردان می‌شود. در مکاتب یوگا یا آیوروِردا، گونا، تاتوا یا عنصری از واقعیت می‌باشد که می‌تواند حالاتِ انرژِتیک (مربوط به انرژی)، عاطفی و روان شناختیِ ما را دستخوشِ تاثیر قرار دهد. گوناهای سه گانه، کیفیاتی همواره در معرض تغییر و تاثیر گذار بر یکدیگر هستند. الگوهای فعل و انفعال گوناها بر یکدیگر می‌توانند صفاتِ بنیادینِ هر چیز یا هر کس را تعریف کنند، و این الگوها قادرند تا حد زیادی بر مسیر و پیشروی حیات اثرگذار باشند.

برای اهالی یوگا، آگاهی از گوناها، جی پی اسی مهیا می‌کند که به ما امکان می‌بخشد تا انتخاب‌هایی در راستای توازن، آرامش و هم آهنگی، هم در زندگی تمرینیِ یوگا (آسانا) و هم خارج از آن داشته باشیم. پروراندنِ قابلیتِ تشخیص و درک ماهیتِ گوناها، ما را به سوی حقیقت کیهانیِ وحدت سوق می‌دهد.

گرایش های سه گونا
تاماس

نمودِ تیرگی، سکون و مادیت (جنبه‌ی مادی) است. تاماس خود را از طریق جهالت نمایان می‌سازد و انسانها را به فریب از دریافتنِ حقایقِ روحانی (معنوی) خویش غافل می سازد. صفات تاماسی دیگر شاملِ تنبلی، انزجار، دلبستگی، افسردگی، درماندگی، تردید، معصیت، سرافکندگی، ملالت، اعتیاد، آزردگی، حزن آلودگی، بی حسی، سردرگمی، نومیدی، وابستگی و جهالت می‌باشند.

راجاس

نمودِ انرژی، کُنِش، دگرگونی و جنبش است. ماهیتِ راجاس در جَذبه (جاذبه یا جذابیت)، اشتیاق و دلبستگی است و راجاس، فرد را، به شدت در قیدِ ثمره‌ی کار خویش می‌نهد. صفاتِ راجاسیِ دیگر شاملِ خشم، شعف، اضطراب، وحشت، رنجش، دلواپسی، بی‌قراری، فشار روانی، رشادت، نشخوار ذهنی ، عزم و اراده و آشفتگی می‌باشند.

ساتوا

نمودِ هم آهنگی، توازن، لذت و فهم و خرد است. ساتوا، گونایی است که مورد مطالبه‌ی اهالی یوگا قرار دارد چرا که از راجاس و تاماس کاسته و رستگاری را امکان می‌بخشد. سایر صفات ساتوایی شاملِ شادکامی، حس خوشبختی، آرامش، عافیت، آزادی، مهر، شفقت، ثباتِ هیجانی (شکیبایی)، همدلی ، صمیمیت، توجه (تمرکز)، خودلگامی، خوشنودی، اعتماد، حس رضایت، متانت، سعادتمندی، گُشاده رویی، حق شناسی، بی باکی و از خودگذشتگی می‌‌باشند.
خواسته ذاتی انسان این است که ساتویک‌تر باشد و چه کسی آرامش و شادی بیشتری را از زندگی خود نمی‌خواهد؟ برای رسیدن به این هدف، می‌توانیم با انتخاب‌های آگاهانه از نظر ورودی حسی، روابط، رژیم غذایی و محیط، ساتوای بیشتری وارد زندگی خود کنیم.
همه جنبه‌های زندگی ما می‌تواند راجاسیک، تاماسیک یا ساتویک باشد. اگر می‌خواهیم هشیارتر و آگاه‌تر باشیم، باید با انتخاب‌های آگاهانه روی افزایش ساتوا کار کنیم.

چگونه بیشتر ساتویک باشیم؟

ورودی‌های حسی خود را آگاهانه انتخاب کنیم.

حواس ما دروازه بین دنیای بیرون و ذهن هستند. ما به طور مداوم از طریق چشم‌ها، گوش‌ها، زبان، بینی و پوست خود تاثیرات حسی را وارد می‌کنیم. اگر این تاثیرات حسی مناسب و متعادل باشند، احساس شادی و نشاط(ساتوا) می‌کنیم. اگر بیش از حد نامتعادل باشند، ما احساس رخوت و آشفتگی(تاماس و راجاس) می‌کنیم.

ذهن بسیار حساس است. کسی که با تماشای فیلم‌های ترسناک، ورودی‌های بصری منفی را انتخاب می‌کند، احساس امنیت مخدوشی می‌کند. در این دنیا، بر اساس تأثیرات حسی، اجازه می‌دهیم صلح آمیز یا آشفته باشیم. همانطور که می‌دانید تعداد بی‌نهایتی از محرکات و انتخاب‌های ديگر (مناظر، صداها، بوها…) وجود دارد. انتخاب آگاهانه ورودی حسی، ساده‌ترین راه برای تغییر ذهن و ارتقای آگاهی ماست. به عنوان مثال، به جای تماشای یک فیلم ترسناک، سعی کنید یک مستند زیبای طبیعت یا یک کمدی تماشا کنید. یا شاید به جای گوش دادن به یک گفتگوی بی‌معنا در رادیو، در راه رفتن به محل کار،  سعی کنید به یک آهنگ آرام گوش کنید.

روابط خود را بررسی کنید.

تجربه شما از روابط خود را بررسی کنید. آیا با تعاملات خود، احساس ارتقا دارید؟ آیا این روابط باعث می‌شود احساس رضایت داشته باشید یا بی‌قراری؟ آشفتگی یا انتقاد از خود؟
امیدواریم بیشتر وقت خود را با افراد بگذرانیم که ما را ارتقا می‌دهند. با این حال، این بدان معنا نیست که حتی بزرگ‌ترین دوستان هم گاهی ما را پایین می‌آورند. همیشه به یاد خواهیم داشت که بخشی از دوستی حمایت از کسی است که حتی در پایین‌ترین حد خود است. کمک به او ساتوای ما را ارتقا می‌دهد.
از سوی دیگر، روابط می‌تواند به ما انگيزه دهد که افراد بهتری باشیم.  آن ها ما را تشویق می‌کنند که ذهنی‌ باز داشته باشیم و آنچه را که برای رفاه خودمان درست است انجام دهیم. ما می توانیم با انتخاب عشق به جای بحث، روی افزایش ساتوا در روابط منفی کار کنیم، یا اطراف خود را از افراد ساتویک مانند معلمان معنوی و کسانی که به راه معنویت علاقه‌مند هستند، احاطه کنیم.

یک رژیم غذایی ساتویک انتخاب کنید.

از آنجایی که آنچه می خوریم تأثیر بسیار قوی بر بدن دارد، رژیم غذایی را نباید نادیده گرفت. یوگی ها از رژیم غذایی ساتویک استفاده می کنند. غذاهایی که ذهن را تحریک یا کسل می‌کنند، حذف کرده و بر غذاهایی که ذهن را آرام و پایدار می‌کنند، تاکید می‌کنند.

رژيم غذایی ساتویک گیاه‌خواری در نظر گرفته می‌شود (به عنوان‌ ساتوا به معنای بدون خشونت) و بر اساس غذاهای واقعی و کامل است.
رژیم غذایی ساتویک شامل:
میوه‌های تازه مانند سیب، کیوی، آلو، نارنگی و موز…
سبزیجات مانند بادمجان، کاهو، اسفناج، و  کلم …
غلات مانند جو، گندم و کینوا …
حبوبات مانند لوبیا، عدس و بادام زمینی و لبنیات گزینه‌های فوق العاده‌ای هستند که رژیم غذایی ما را بهبود می‌بخشند.
شیرین کننده های طبیعی مانند استویا، خرما، کشمش یا عسل را انتخاب کنید.

خانه‌ خود را به یک معبد تبدیل کنید.

خانه خود را به عنوان‌ امتداد بیرونی بدن در نظر بگیرید. بدن درونی‌ ‌ترین هسته‌ ما یعنی روح را در بر می گیرد. به همین دلیل، خانه ما باید مانند یک معبد باشد. فضایی که به ما احساس آرامش و شادی می‌دهد. راه‌های زیادی وجود دارد که خانه‌مان را بیشتر شبیه یک معبد کنیم. تمیز نگه داشتن آن بدیهی ترین چیز است. پاکیزگی خداپرستی است. به یاد داشته باشید که یک فضای نامرتب ذهنی نامرتب را تقویت می‌کند.
تغییر فضا با رایحه‌های ملایم، نور خورشید و نور ملایم، موسيقی ملايم، حال و هوا را تغییر می‌دهد. اگر فضا اجازه دهد، حتی می توانیم یک اتاق یا گوشه ای را برای تمرینات یوگا و معنوی اختصاص دهیم!

یوگا تاثیر بسزایی روی گوناها دارند.

تمرین آساناها با سیکل‌های مناسب همراه با تقدم و تاخر صحیح آساناها، پرانایاما متناسب با ظرفیت جسمانی و ذهنی شخص به همراه مراقبه فرد تمرین کننده را به ساتوا و ماندگاری در آن نزدیک می‌کند. در کلاسهای یوگا اغلب افراد در پایان کلاس احوالات آرام و متعادلی یافته و حس رضایت و خشنودی در آنها افزایش میابد.

خود را با طبیعت احاطه کنید.

بودن در طبیعت به ما احساس آرامش و احيا می‌دهد. هر چه بیشتر درگیر زندگی شهری بشویم بیشتر از خود بیگانه می‌شویم و بیشتر و بیشتر بر دارایی‌ها و اهداف مادی متمرکز شده و کمتر به رشد معنوی خود اهمیت می‌دهیم. قدم زدن در محیط‌های پر گل و درخت، قدم زدن در جنگل و طبیعت و بودن در کنار دریا ما را به ساتوا باز می‌گرداند. هر نوع محیط طبیعی زیبا برای ذهن مفید است و ما را از دنیای مصنوعی دور می کند و به نور باز می‌گرداند.