احساسات بخش مهمی از ویژگی های انسانی است و شناسایی آن ها نقش مهمی در خودشناسی دارد. واقعیت این است که یوگا و مراقبه و توانا کردن ذهن نقش مهمی در مدیریت احساسات دارند. یعنی به خودی خود جز مهارت های کنترل احساسات یا بهتر بگویم ، ابزار کنترل احساسات به شمار می روند. اما در این مقاله به روش‌های دیگر می‌پردازیم و فرض ما برای کسانی است که یوگا تمرین نمی‌کنند.
بررسی‌ها نشان داده است برای اینکه بر احساساتمان کنترل داشته باشیم به مهارت هایی نیاز داریم:
مهارت های کنترل احساسات
۱. کنترل بر واکنش‌های جسمی
آیا زمانی که احساس خشم، ترس یا هیجان می‌کنید توجه کرده‌اید که ریتم نفس تغییر می‌کند؟ ممکن است به نفس‌نفس بیافتید یا نفس کم بیاورید. واقعیت این است که تمرین‌های یوگا مهارت کنترل بر نفس را در شخص ایجاد می کنند و تمرین کننده یوگا زودتر می‌تواند نفسش را به ریتم طبیعی برگرداند و در نتیجه احساسات شدید تخفیف می یابند.
همچنین تکنیک‌های ریلکسیشن نیز به شخص کمک می کنند.در آینده مطالبی در باره پراتیاهارا که مرحله پنجم یوگا می‌باشد و به درون کشیدن حواس خواهیم داشت که در این مورد بسیار کمک کننده است.
اما برای عموم توصیه می‌شود که حداقل هفته‌ای سه بار به ورزش دلخواه خود بپردازند تا انرژی‌ها و تنش‌های انباشته شده آزاد شوند. برخی از روان شناسان برای آزاد کردن احساساتی نظیر ترس، خشم، ناامیدی و غم روش‌هایی مانند دیدن فیلم‌های آرام و یا ضربه زدن به بالش و متکا را نیز توصیه می‌کنند.
۲. کنترل بر واکنش‌های ذهنی
” هر وقت دیدی حالت بد است بدان که داری بد فکر می‌کنی”
افکار منفی احساسات منفی در ما ایجاد می‌کنند. مثلا اگر گفت و گوی ذهنی کسی بعد از کنار گذاشته شدن توسط یک دوست این باشدکه “هیچ کس منو دوست نداره” به طور قطع احساس بسیار بدی را به دنبال خواهد داشت. در صورتی که همین گفت و گو اگر دوباره بازسازی شود و به این صورت در بیاید “هر چقدر هم دوست داشتنی باشم ممکن است بعضی‌ها منو دوست نداشته باشند” به طور قطع احساس بهتری را در فرد ایجاد می کنند.
یاد گرفتن فن مثبت اندیشی و سالم اندیشی تا حد زیادی به ما در ایجاد احساسات مثبت کمک می‌کنند. همچنین صحبت کردن با یک فرد خوش‌بین و مثبت اندیش می تواند حال انسان را بهتر کند.
۳. کنترل بر واکنش‌های رفتاری
آیا اگر کسی از شما تعریف کند سرخ 😊 می‌شوید؟ اگر این طور است سعی کنید با یکی از دوستان خود تمرین کنید که در چنین شرایطی بتوانید خیلی راحت بگویید: خیلی ممنون.
آیا وقتی عصبانی می‌شوید طوری رفتار می کنید که باعث پشیمانی شما می‌شود؟ اگر این طور است می‌توانید مهارت کنترل خشم را که شامل ۴ قدم اساسی است یاد بگیرید:
قدم اول: فاصله گرفتن
هر گونه تماس فیزیکی با طرف مقابلتان را قطع کنید. یک قدم به عقب بردارید، به صندلی تکیه دهید یا اتاق را ترک کنید.
قدم دوم: منحرف کردن
فکر خودتان را مشغول کنید. مثلا تمام اشیا با یک رنگ خاص اتاق را بشمارید.
قدم سوم: رهاسازی تنش
مشتتان را باز و بسته کنید. صورتتان را در بکشید و رها کنید. انگشتان پای خود را خم و راست کنید. به یک بالش مشت بزنید.
قدم چهارم: تنفس عمیق
حداقل برای چند دقیقه با نفس‌های عمیق و آرام سرعت ضربان قلبتان را پایین بیاورید. به یاد داشته باشید که تقویت مهارت‌های احساسی به تمرین، تکرار و زمان نیاز دارد و به مرور شما می‌توانید لحظات آرامش بخش بیشتری را در زندگی تجربه کنید.
جالب است بدانید که بسیاری از افراد برای سرکوب کردن هیجان‌ها و احساسات منفی خود مانند خشم، غم، ترس و نگرانی به عادت های مخرب مانند مصرف مواد مخدر یا الکل، آرام‌بخش ها، پرخوری و … پناه می‌‌برند. دیده شده است که یادگیری مهارت مدیریت احساسات در این افراد نقش بسیار مهمی در کنترل عادت‌های مخرب شان دارد. این موضوع از جهت پیشگیری از ایجاد این عادات مخرب در افراد هم نقش دارد. چه بسا با تجهیز کودکان و نوجوانان به مهارت‌های زندگی بتوانیم تا حد قابل توجهی از آسیب پذیری آنها نسبت به اعتیاد به مواد مختلف و پرخوری بیمارگونه کم کنیم.