آسانا و استرس

تمرینِ آسانا و پرانایاما، طبیعی ترین راه درمانِ استرس یا فشار روانی می باشد. تمرین آسانا با ابزار یوگا استقامت را افزایش می دهد و اجازه می دهد وضعیت ها را بدون آسیب دیدگیِ عضلانی به انجام برسانیم.

اکثر افراد، در رویارویی با فشار روانی به آرامبخش‌ها، الکل، نیکوتین یا غذا  پناه می برند.

راهکارهایی از این دست ممکن است تسکینی زودگذر را حاصل کند اما همان گونه که همه‌ی ما به خوبی می‌دانیم، تنها راهِ حل‌هایی موقتی به شمار می‌روند و به واقع به نتیجه‌ای معکوس منتهی می گردند. آن ها عوارضِ جانبیِ خطرناکی را نیز دارا می‌باشند که در حقیقت میزانِ فشارِ روانی را افزایش می‌دهند. در کوتاه مدت، شگرد‌های ساده‌ی تمدد اعصاب قادر به تسکینِ بخشی از فشار روانی می‌باشند اما به صورت جامع قادر به مهار عللِ ابتلا به این فشار نیستند. یوگی‌ها و فرزانگان، در گذشته تاکید نموده‌اند که در مواجهه با آشفتگی هیجانی یا اضطراب می‌بایست از خود، آرامش و ثباتِ قدم به خرج داد. یوگا می‌تواند در راستای نهادینه کردن این نگرش‌های مثبت که روبرو شدنِ بردبارانه با موقعیت های فشار آفرین را ممکن می گرداند، به ما یاری رساند.

آموختنِ مقابله با فشارِ روانی

هر فرد دارای توانِ تشخیص بین عادات خوب و بد و توانِ بهبودِ خود از لحاظ رفتار اخلاقی می‌باشد. با انتخاب کردن عادت‌های خوب، مثل تمرین منظمِ یوگا، می‌توان با فشار روانی که جسم را از انرژی زیستی تهی می‌کند، مقابله کرد. تمرین‌های آسانا و پرانایاما نه تنها اثربخش ترین راهِ درمان فشار روانی است، بلکه بر خلاف سایر راه‌های درمان که دارای خطر عوارض جانبی مضر می‌باشند، طبیعی‌ترین نوع آن هم به شمار می‌رود. آرامش جویی به تنهایی برای دفعِ تاثیراتِ منفیِ فشارِ روانی کافی نیست.

تمرینِ منظمِ یوگا، همراه با رژیم غذایی و سبک زندگیِ سلامت-محور با تحریکِ سلول ها و شُل کردنِ عضلاتِ دچارِ گرفتگی، به ایجادِ مقادیرِ فوق العاده‌ای از انرژی در بدن کمک می کند.

با این که برای احساس کردن اثراتِ آسانا و پرانایاما بر روی ذهن، مدت زمانی نیاز است، اما با به خرج دادنِ صبوری و تعهد، خیلی زود می‌توان نوعی توازن ذهنی و تندرستی را در حین انجام تمرین‌ها و پس از آن احساس کرد.

در هنگام انجام تمرین آسانا و پرانایاما، حواسِ پنجگانه‌ی ادراکی که ذهن را معطوف به محیط بیرونی می‌گرداند، به سمت و سوی درون کشیده می‌شوند. زمانی که ذهنِ بی‌قرارِ یک فرد، آرام گرفت، تمام ذراتِ هستیِ او رو به آرامش و پایداری می‌گیرند. این گونه از تاثیرِ مخربِ فشار روانی کاسته می‌شود، حال آن که تاثیرات سودمندِ فشار روانی تقویت می گردند که این موضوع، به نرمش و انعطاف پذیری عصب ها، اندام ها، حواس، ذهن و هوش در راستای سامان دادن به جسم و ذهنی سالم منتهی می گردد.

در گامِ بعدی، روشن بینی، ثباتِ قدم، انضباط شخصی و توانِ ذهنیِ ادراک و احساس نمودنِ اصولِ اخلاقی و مَنِشی به صورت خودجوش حاصل می‌شوند که ما را به زیستن با خاطری آرام، به دور از فشار روانی و در هماهنگی با پیرامونِ خویش، قادر می سازند.

تمرین به صورتِ فعالانه و انفعالی

ما هر روز با گونه‌های مختلفی از فشارِ روانی روبرو می‌شویم؛ فشار های جسمی، روان شناختی (سایکولوژیکال) و کاراندام شناختی(فیزیولوژیکال) . تنها راه مبارزه‌ی نتیجه‌بخش با آثارِ منفی این فشارها از طریقِ ترکیبِ متعادلی از تمرین های فعالانه و انفعالی است. منظور من از اصطلاح «تمرینِ انفعالی»، تمرین کردن یوگا با ابزار جانبی یوگاست، چرا که به ارتقاءِ آرامشِ ذهنی، بردباری و استقامت کمک می‌کند. «تمرین فعالانه»، همان طور که از نامگذاری اش نیز پیدا است، سخت تر بوده و به انرژی بیشتری نیاز دارد و به طور کلی به آساناهای کلاسیک بدون استفاده از لوازم اشاره دارد.

این وضعیت‌ها، بالاخص وضعیت‌های ایستاده و آن دسته از وضعیت‌هایی که مستلزمِ خم کردنِ پشت می‌باشند به تقویتِ استقامت، سرزندگی و انعطاف پذیریِ بدن کمک می کنند. تعیینِ تعادل بین وضعیت‌های فعالانه و منفعلانه نسبت به هر فرد و حتی هر فصل متغیر می باشد.

برای مثال، در یک روز گرم، تمرینِ آساناهای خوابیده به پشت، آساناهای معکوس و آساناهای آرمیده (خوابیده) علی الخصوص سودمند می‌باشند. این آساناها سوخت و ساز بدن را کند نموده و انرژی را ذخیره می‌کنند. در خلالِ ماه های زمستان، آساناهای ایستاده، آساناهای خم به عقب و آساناهای معکوس دستگاه های بدن را تحریک نموده و در مقابله با آلام و بیماری های متداول، مثلِ سرماخوردگی، سرفه، گرفتگی سینه و سینوزیت کارآمد می‌باشد.

توالی آساناها و زمان بندی

توالی آساناها، شیوه‌ی تمرین آساناها به ترتیبی خاص برای بیشینه کردنِ اثربخشیِ آن‌ها می باشد. تمرینِ بیش از حدِّ آساناهای فعال ممکن است منجر به منیت گردیده و همچنین دستگاه های بدن را خسته و فرسوده کند. از طرفِ دیگر، تمرین بیش از حدّ وضعیت های انفعالی ممکن است افسردگی، سستیِ بدن و احساسِ بی‌قراری و کج‌خلقی را به دنبال داشته باشد. با پی بردن تدریجی و روزافزون به چیستیِ یوگا و بدن خویش، موفق به تنظیمِ ترتیب تمرین های خود برای دستیابی به ترکیبی مطلوب از وضعیت های فعالانه و انفعالی می‌گردیم. با رشدِ استقامت و انعطاف‌پذیریِ بدن، قادر به حفظ وضعیت‌ها، برای بازه‌های زمانی بیشتر می باشیم.

یک آسانا در چند ثانیه تاثیرگذار نیست و زمان بندیِ هر وضعیت، وابسته به انرژی، هوش و آگاهی می باشد.

آسانا با استفاده از ابزار

اگر میزان بالایی از فشارِ روانی و استرس را تجربه میکنید، یا از مصدومیتی جزئی رنج می‌برید و یا به هر نوعی احساسِ خستگی یا کوفتگی می‌کنید، بهتر است یوگا را با استفاده از ابزار تمرین کنید.

«ذهن باید آرام باشد و تن پر جنب و جوش …» ب.ک.اس.آینگار

نوشته: ب.ک.اس.آینگار

مترجمین: ماندانا هادی‌زاده و حمیدرضا مختارزاده

منبع:

YOGA
THE PATH TO HOLISTIC HEALTH