گهگاه در طول تاریخ افرادی بوده‌اند که دستاوردهایشان در سراسر جهان اثر مثبتی بر جای می‌گذارد. ب.ک.س آینگار (۱۹۱۸- ۲۰۱۴) چنین شخصی بود. او در سال ۲۰۰۴ توسط مجله تایم به عنوان یکی از صد فرد تأثیرگذار در جهان معرفی شد. هموطن هندی او، مهاتما گاندی، اعلام کرده بود: «ما باید تغییری باشیم که می‌خواهیم در جهان ببینیم» و آینگار از طریق تمرین، مطالعه و آموزش یوگا در طول عمرش، بر اساس یک اصل مشابه زندگی کرد. رویکرد او به یوگا هیچ ربطی به انعطاف فیزیکی صرف یا معنویت عصر جدید نداشت.
الگو بودن بسیار مهم است و وقتی الگو حقیقت را بیان می‌کند، این قدرت را دارد که دیگران را متحول کند. ب.ک.اس. آینگار
اوایل زندگی
آینگار که در ۱۴ دسامبر ۱۹۱۸ در یک خانواده فقیر برهمن در دهکده کوچک بلور، در کارناتاکا، در جنوب هند متولد شد، به دور از رفاه و خوشبختی بود. یازدهمین فرد از سیزده فرزند. او از مادری که از آنفولانزا رنج می‌برد به دنیا آمد. تحصیلات او به دلیل یک سری بیماری‌های دوران کودکی از جمله حصبه، مالاریا و سل محدود و ناتمام ماند. پدرش در نه سالگی درگذشت و ادامه بیماری، سوء تغذیه و فقر، او را در چهارده سالگی با ناامیدی در زندگی تنها گذاشت.
بدنش آنقدر خشک بود که وقتی خم می‌شد تا انگشتان پاهایش را لمس کند، انگشتان میانی دست، فقط به زانوهایش می‌رسید. اما او شانس این را داشت که به بزرگسالی برسد، چه رسد به اینکه با سن خارق‌العاده نود و پنج سالگی تبدیل به بزرگترین نماینده یوگا شود که جهان تاکنون دیده است.
کریشناماچاریا یوگا شالا در میسور در دهه ۱۹۳۰
آموزش دیدن با کریشناماچاریا
آینگار جوان زیر نظر شوهر خواهرش و گورو یوگی ارجمند شری تیرومالای کریشناماچاریا در میسور، چاره‌ای جز این نداشت که به خاطر سلامت جسمانی فوری خود به یوگا بپردازد. در ابتدا انگیزه‌اش بقای صرف بود. شاگرد کریشناماچاریا بودن سخت بود. اما روند زندگی یوگایی او به گونه‌ای رقم خورد که به توصیه استادش در سن ۱۸ سالگی در سال ۱۹۳۷ برای تدریس یوگا و بدور از خانواده‌اش به پونا، نزدیک بمبئی فرستاده شد.
در این زمان آینگار مصمم شد که خود را وقف یوگا کند، و با خودش یک شرط‌بندی شخصی کرد. او عهد کرد که موضوع یوگا را بفهمد یا در تلاش بمیرد. با این حال، او از تبدیل شدن به سانیاسین ( انصراف از زندگی اجتماعی) خودداری کرد. او ترجیح داد که یک فرد خانه‌دار معمولی بماند، بعداً ازدواج کرد و تشکیل خانواده داد. او که روزانه تا ده ساعت تمرین می‌کرد، از تدریس خود فقط امرار معاش ناچیزی به دست می‌آورد و اغلب گرسنه می‌ماند.
به تدریج متوجه شد که شیوه تمریناتش فقط برای افراد جوان‌تر ممکن است و تمرینش در سمت نادرستی گرایش دارد. بنابراین آینگار شروع به کاهش سرعت تمرین خود کرد تا تمام جنبه‌های هر آسانا را بررسی کند. این رویکرد آغاز یک تحقیق جامع بود که منجر به دگرگونی جهانی موضوع آساناها شد.
دوستی با یهودی منوهین و اولین بازدید از غرب
یکی از مشهورترین شاگردان او، ویولونیست مشهور جهان، یهودی منوهین بود که در سال ۱۹۵۲ نزد آینگار آمد. زیرا در زندگی هنری خود دچار بحران شده بود. آنها دوستان مادام العمر شدند و منوهین او را برای تدریس به غرب دعوت کرد. با توجه به مزایای عمیقی که منوهین از تمرین یوگا به دست آورد، بعداً آینگار را به عنوان “بزرگترین معلم ویولن من” توصیف کرد. در دهه ۱۹۶۰ یک مربی روشنفکر از آینگار خواست که یوگا را برای اداره آموزش لندن آن زمان تدریس کند. این یک برنامه بسیار تأثیرگذار بود که بتواند یوگا را در خارج از هند معرفی کند.
موسسه یوگا یادبود رامامانی آینگار
در سال ۱۹۵۷ آینگار توانست از عهده ساخت محل تدریس خود برآید و مؤسسه یوگای یادبود رامامانی در پونا، به نام همسرش که در سال ۱۹۷۳ به طور ناگهانی درگذشت، افتتاح نماید و تا زمان مرگ، او در آنجا با دو فرزندش گیتا و پراشانت زندگی و تدریس کرد. در سالهای آخر زندگیش نوه او آبیجاتا نیز به عنوان معلمی برجسته در آنجا تدریس می‌کند. به عنوان بنیانگذار موسسه، شخصا برنامه آموزشی سخت و طولانی را طراحی و نظارت کرد که باید توسط دانش‌آموزانی که مایل به تدریس به نام او هستند، انجام شود. در حال حاضر چندین هزار معلم یوگا آینگار به صورت انفرادی و در بیش از ۱۸۰۰ موسسه در ۴۰ کشور جهان مشغول به کار هستند.
استاد آینگار علاقه‌ای به ایجاد هیچ فرقه‌ای نداشت. او توضیح داد: «یوگا روش زندگی من است. آنچه او از هزاران دانش‌آموز و به‌ویژه کسانی که به نام او تدریس می‌کردند، می‌خواست، عمل اخلاقی، خالصانه و متعهدانه بود. او اعلام کرد: محبوبیت یوگا و سهم من در گسترش آموزه‌های آن باعث رضایت خاطر من است اما “من نمی‌خواهم که محبوبیت گسترده، عمق چیزی را که باید به تمرین‌کننده بدهد را تحت الشعاع قرار دهد.” او همیشه اصرار داشت که یوگا باید کاری جدی باشد. تدریس او دقیق و متمرکز بود زیرا بهترین نکات را از شاگردانش می‌گرفت و به آنها کمک می‌کرد.
یوگا روش زندگی من است.
ب.ک.اس آینگار
اینکه او می‌توانست تا اواسط دهه نود از عمرش با انرژی و بصیرت به تدریس ادامه دهد، قابل توجه و الهام بخش و بی‌نظیر بود. برای میلیون‌ها و بیشتر افرادی که مستقیماً توسط او آموزش داده شده است، تدریس او همراه با نبوغ بود. او نزد شاگردانش به گوروجی معروف بود، کسی که نور را در جاهایی که تاریکی است می‌آورد. فراگیر شدن تدریس او یک وقف مادام‌العمر به دیدگاهی رادیکال و واقعی از اهمیت بالقوه یوگا برای همه بود.
یک انقلابی یوگا
آینگار در زندگی شخصی خود فردی بود که به فرهنگ و اعتقادات معنوی میراث برهمنی خود وفادار بود. اما به عنوان یک یوگی، یک انقلابی بود. زمانی که جوان بود، یوگا هنوز یک رمز و راز شرقی بود که از گورو به سیسیا (شاگرد) منتقل می‌شد، رازی که به شدت مراقبت می‌شد تا فقط برای گروهی منتخب استفاده شود. آینگار تردیدی نداشت که یوگا از هند شروع شده است، اما او باور نداشت که این یوگا به هیچ کشور یا فرهنگ خاصی تعلق نداشته باشد. او شدیداً و با موفقیت با تلاشی که برای ثبت اختراع آساناهای یوگا در سال ۲۰۱۱ در هند انجام شد، مخالفت کرد. او احساس می‌کرد که یوگا باید برای هر فردی صرف نظر از جنسیت، نژاد، طبقه یا عقیده در دسترس باشد. او اظهار داشت: این یک «فلسفه عملی است که باید تجربه کرد»، نه فقط «موضوعی برای توصیف، بحث و جدل».
پرتوی بر یوگا
در سال ۱۹۶۶ آینگار کتاب “پرتوی بر یوگا” را منتشر کرد تا یوگا را از تاریکی بیرون بیاورد. در این کتاب با اجرای بیش از ۶۰۰ آسانا، تکنیک‌ها و مزایای آنها را به رشته تحریر در آورد. این کتاب پیشگام یوگا، به بیش از ۲۲ زبان ترجمه شده است و برای هر کسی که به دنبال آشنایی با یوگاست، ضروری است. پرتوی بر پرانایاما (۱۹۸۴)، پرتوی بر زندگی (۲۰۰۵)، «پرتوی بر یوگا سوتراهای پاتانجلی» با مقدمه‌ای از یهودی منوهین در سال ۱۹۹۳، «هسته یوگا سوتراها: راهنمای قطعی فلسفه یوگا» را در سال ۲۰۱۲ با داستانی از دالایی لاما منتشر کرد. اینها تنها برخی از تقریباً بیست کتابی هستند که آینگار در آنها جنبه‌های موضوع وسیع یوگا را بررسی کرده است. همچنین صدها مقاله، سخنرانی و مصاحبه در حال حاضر منتشر شده است. اینها یک موفقیت شگفت‌انگیز برای مردی است که در چهارده سالگی بدون هیچ مدرک تحصیلی مدرسه را ترک کرد.
شهرت در زمان حیات
هند با اعطای جوایز متعدد مانند پادما شری در سال ۱۹۹۱، و مدال معتبر IMC Juran Quality Medal در سال ۲۰۱۲، (جایزه‌ای که به افرادی داده می‌شود که به عنوان یک الگو در گسترش آگاهی و تمرکز بر کیفیت مسیر زندگی مردم نقش داشته‌اند)، سهم برجسته آینگار در هند را به رسمیت شناخت. آینگار یکی از تنها دو فرد غیر صنعتی دنیاست که این جایزه را دریافت کرده است. همچنین در سال ۲۰۱۲ او به عنوان یکی از پنجاه هندی بزرگ پس از گاندی در کشوری با بیش از ۱ میلیارد نفر انتخاب شد.
در آوریل ۲۰۱۴ برای دریافت نشان پادما ویبوشان، دومین جایزه عالی غیرنظامی در جمهوری هند، به دهلی رفت. آینگار در مصاحبه بعد از مراسم با تواضع خاصی گفت: «در زندگی ما مسئولیت‌های زیادی داریم. هدف انصراف نیست. ما در این جامعه زندگی می‌کنیم و وظیفه ماست که به جامعه خود خدمت کنیم. انصراف در ۹۶ سالگی به سراغم می‌آید. انصراف یعنی دست از لذت بردن از سعادت دنیوی. اما من سرشار از شادی درونی هستم.»
آوردن علم و هنر یوگا به غرب
آینگار بیش از هر کسی مسئول گسترش یوگا از شرق به غرب است. امروزه متأسفانه اما ناگزیر افرادی هستند که سعی کرده‌اند یوگا را تجاری کنند. آینگار همیشه در استفاده از آنچه در آموزش یوگا وجود داشت، تدبیر شخصی را تشویق می‌کرد. آینگار وقتی متوجه شد که برخی از افراد قادر به انجام آساناهای کلاسیک نیستند، از هر چیزی که در اطراف بود برای کمک به آنها استفاده کرد. در ابتدا یک شیء خانگی مانند یک گلدان، یک آجر، یک تکه طناب بود. در سالهای قبل او را به خاطر این کار در هند مورد تمسخر قرار می‌دادند و «یوگی مبلمان» نامیده می‌شد.
تجهیزات یوگا در حال حاضر یک صنعت چند میلیون پوندی است، اما داشتن تی‌شرت، مت و تجهیزات نادیده گرفتن نکته‌ای اساسی است که یوگا یک فرآیند است نه یک محصول. آنچه زیربنای فعالیت یوگا است، علم و هنری است که نیازمند سالها مطالعه و تمرین دقیق و اختصاصی است. سلامت جسمانی یکی از نتایج آن است، اما آرامش خاطر و آرامش در مواجهه با ناملایمات و کهولت سن موهبت واقعی آن است. اغلب اوقات یوگا به اشتباه با انعطاف بدنی پیوند خورده است و این برای کاهش قدرت آن است تا از دردهایی که قرار است پیش بیاید، می‌توان و باید از آنها اجتناب کرد.
یوگای درمانی
آینگار متوجه شد که می‌توانیم تا زمانی که حالمان خوب است، از طریق تمرین یوگا، خود را در برابر بیماری تقویت کنیم. وقتی بیمار هستیم، می‌توانیم کارهای زیادی برای کاهش یا حتی ریشه‌کن کردن یک بیماری انجام دهیم. در مؤسسه و فراتر از آن، آینگار در کنار پزشکان غربی در جستجوی راه‌هایی برای مبارزه با بیماری از طریق مشارکت فعال بیمار در درمان بیماری یا وضعیت پزشکی خود، کار کرد. آینگار توضیح داد: «شفقت من بی‌رحم است، من با مصیبت می‌جنگم نه با شخص. پس من از رحمت خود بی رحمم.» طب غربی اکنون کار پیشگامانه آینگار را جدی می‌گیرد. بسیاری از کارهای درمانی او منتشر شده است و بسیاری از آزمایش‌ها و مطالعات علمی نتایج خارق‌العاده‌ای را نشان داده‌اند.
ملاقات با دالایی لاما در دهلی نو، در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۰
شاگرد یوگا تا آخر
از نظر آینگار هرگز شرق در مقابل غرب نبود، بلکه باید دانش شرق و غرب به نفع بشریت به عنوان یک کل ترکیب شوند. آینگار در نگرش بین‌المللی خود با دالایی لاما که در سال ۲۰۱۰ گفتگوی عمومی داشت و با او نقطه نظرات مشترک زیادی داشت. آینگار هرگز بازنشسته نشد. او بارها توضیح می‌داد: «من دانشجوی یوگا هستم» و بیش از هشتاد سال را صرف بررسی مجدد اصول اولیه موضوع گسترده یوگا کرد. برای بسیاری، این تمایل به درگیر شدن مجدد و بازبینی مداوم تمرین یوگا است که نشان از نبوغ دارد.
در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵، روز تولد ب.ک. اس. آینگار، گوگل دستاوردهای او را با نشان دادن او به عنوان Google Doodle در صفحه اصلی خود جشن گرفت. ادای احترامی مناسب برای مردی که به خاطر اجراهای آموزشی قابل توجه خود، مشهور بود.